ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ

Όπως κάθε χρόνο, έτσι και φέτος, μένουμε πιστοί στο ραντεβού μας, γιορτάζουμε την επέτειο από την επίθεση του Φιντέλ και των συντρόφων του κουβανών επαναστατών στους στρατώνες Μονκάδα ενάντια στην δικτατορία του Μπατίστα, στις 26 Ιουλίου 1953. Όσο το καθήκον της αλληλεγγύης στον πολύπαθο ηρωικό κουβανικό λαό παραμένει επιτακτικό και επίκαιρο, δεν θα αλλάξουμε ποτέ αυτό το ραντεβού. Όσο οι λαοί βρίσκονται αντιμέτωποι με τα δεινά που σκορπά το σάπιο σύστημα της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης, το εργατικό και λαϊκό κίνημα, όπου γης, πάντοτε, θα τιμά τους νεκρούς του και την ιστορική μνήμη. Γιατί η πραγματική πρόοδος της ανθρώπινης ιστορίας, δεν συμβιβάζεται με τη λήθη και τη λησμοσύνη, αλλά προϋποθέτει την πραγμάτωση των ιστορικών διδαγμάτων μέσα από τον ενεργό και ζωντανό αγώνα των καταπιεσμένων λαών για την απελευθέρωση από τα εκμεταλλευτικά δεσμά, με την υπόσχεση για τη συνέχιση της πάλης «μέχρι την τελική νίκη».

Και η επέτειος της 26ης Ιούλη προσφέρει πλούσια, αναντικατάστατης σημασίας, διδάγματα τόσο για την ιστορία της κουβανικής επανάστασης όσο και συνολικά για την πάλη όλων των λαών απέναντι στην ιμπεριαλιστική βαρβαρότητα. Το πιο βασικό απ’ όλα: Ακόμα και ο πιο δυνατός αντίπαλος, αυτός που μοιάζει ανίκητος και παγκυρίαρχος, δεν μπορεί να νικήσει ακόμα και ένα «μικρό λαό που πολεμά,  δίχως σπαθιά και βόλια», μα πολεμά «για όλου του κόσμου το ψωμί, το φως και το τραγούδι». Έχει για όπλα του την γνώση, την θεωρία του επιστημονικού σοσιαλισμού, το δίκιο, το πείσμα και την δύναμη αυτού που δεν έχει να χάσει τίποτα άλλο εκτός από τις αλυσίδες του.

Όπως ακριβώς, ο ίδιος ο πρωταγωνιστής των γεγονότων, ο μεγάλος επαναστάτης Φιντέλ που το 2026 θα γιορτάζουμε τα 100 χρόνια από την γέννησή του, προφητικά είχε εξηγήσει στην ανεπανάληπτη απολογία του στην δίκη που παραπέμφθηκε λίγους μήνες αργότερα, τον Σεπτέμβρη του 1953: «Μας έμαθαν ότι ο τιτάνας Μασέο είπε κάποτε πως “την ελευθερία δεν την εκλιπαρείς, την κερδίζεις με τη λεπίδας της ματσέτας”. Μας έμαθαν ότι ο Απόστολος (Χοσέ Μαρτί) έγραψε: “Ο άνθρωπος που συμμορφώνεται με άδικους νόμους και επιτρέπει σε οποιονδήποτε να ποδοπατεί τη χώρα στην οποία γεννήθηκε, ο άνθρωπος που κακομεταχειρίζεται την πατρίδα του μ’ αυτόν τον τρόπο, δεν είναι έντιμος”.[...] Ξέρω πως η φυλακή θα είναι για μένα σκληρή, όπως είναι πάντα για όλους, με θρασύδειλες απειλές και διεστραμμένα βασανιστήρια. Αλλά δεν φοβάμαι τη φυλακή, όπως και δεν φοβάμαι και την οργή του άθλιου τυράννου που πήρε τις ζωές εβδομήντα συντρόφων μου. Καταδικάστε με. Δεν έχει σημασία. Η ιστορία θα με δικαιώσει!»

Περισσότερο από ποτέ, σήμερα η ιστορία δικαιώνει όλους τους αγωνιστές, τους επαναστάτες, τους ήρωες, τα εκατομμύρια των λαών, που φώτισαν με την πάλη και τις θυσίες τους το προχώρημα της ανθρώπινης ιστορίας, υπηρετήσαν την ελπίδα και τα μεγάλα ιδανικά. Είναι αυτοί που σήμερα, στην εποχή της σκοτεινιάς και του ζόφου, μας κρατούν αναμμένο το λυχνάρι που φωτίζει τον δρόμο του αγώνα, τη λαμπροφόρα διέξοδο της σύγκρουσης με το σύστημα της εκμετάλλευσης και της αδικίας, τη διέξοδο  της σοσιαλιστικής προοπτικής.

80 χρόνια μετά από τον πιο καταστροφικό πόλεμο, που γνώρισε η ανθρωπότητα, τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο, βρισκόμαστε στο μεγαλύτερο επίπεδο των πολεμικών συγκρούσεων σε όλο τον πλανήτη. Παλαιστίνη, Ουκρανία, Ιράν, Λίβανος, Συρία, Υεμένη, Λιβύη, Αφγανιστάν, Πακιστάν, Ινδία, Σουδάν, Κονγκό, Μιανμάρ… κι ο κατάλογος συνεχίζεται, με ένοπλες συγκρούσεις απ’ άκρη σ’ άκρη της γης, για να διευθετηθούν οι ανταγωνισμοί του κεφαλαίου, η αρπαγή του πλούτου των χωρών, η κυριαρχία των δρόμων μεταφοράς ενέργειας και εμπορευμάτων και σφαιρών επιρροής. Το καπιταλιστικό σύστημα βυθίζεται στις αγιάτρευτες αντιθέσεις και αντιφάσεις τους, τις κρίσεις και τα οξύμωρά του, που δεν μπορεί πλέον να λύσει με άλλους τρόπους και επιστρατεύει την βία του ιμπεριαλιστικού πολέμου.

Εκατομμύρια άνθρωποι, μικρά παιδιά, σκοτώνονται από τις πολεμικές μηχανές, πεθαίνουν από τον όλεθρο και την πείνα, ξεριζώνονται από τις εστίες τους.

          Την ίδια ώρα, χρηματοδοτικά πακέτα μαμούθ σε όλο τον πλανήτη δίνονται για τους πολεμικούς εξοπλισμούς, προετοιμάζεται ακόμα κι ένας γενικευμένος πόλεμος, εντείνεται ο αυταρχισμός και η καταστολή ενάντια στους λαούς και τα κινήματά τους.

Αυτός είναι ο ιμπεριαλισμός: Ένα σύστημα, που όσο εξελίσσεται, αποδεικνύεται ότι ολοένα και σαπίζει, κλυδωνίζεται από τις άλυτες αντιφάσεις και τα αδιέξοδα του, είναι η «λασπωμένη, ατιμασμένη, βουτηγμένη μέσα στο ίδιο της το αίμα, στάζοντας πύον, … αστική κοινωνία … ένα  θηρίο αρπαχτικό, όργιο αναρχίας, μάστιγα του πολιτισμού και της ανθρωπότητας. Η αστική κοινωνία φανερώνεται ολόγυμνη, όπως πραγματικά είναι.», σύμφωνα με τα λόγια της Ρόζας Λούξεμπουργκ. Με αυτό το σύστημα, με αυτό το θηρίο που γίνεται ολοένα και πιο επιθετικό, όσο πλησιάζει η αναπόφευκτη συντριβή του από την επαναστατική ορμή των καταπιεσμένων, είναι αντιμέτωποι οι λαοί.

Ο ηρωικός λαός της Κούβας έχει γνωρίσει από πρώτο χέρι, το πιο απάνθρωπο, άγριο, κυνικό, αυταρχικό και καταπιεστικό πρόσωπο αυτού του συστήματος. Ο πολύχρονος και πολύμορφος ανθρωποκτόνος εμπορικός, οικονομικός, χρηματοπιστωτικός αποκλεισμός που έχουν επιβάλει οι ΗΠΑ στην Κούβα είναι το ζωντανό αποκαλυπτικό παράδειγμα. Ένας αποκλεισμός που συνεχίζεται αμείωτος από όλες τις αμερικανικές κυβερνήσεις, δημοκρατικών και ρεπουμπλικανών, που συνοδεύεται φυσικά και από άλλα μέτρα, όπως η απαράδεκτη προσθήκη της Κούβας στις χώρες που υποθάλπουν και τροφοδοτούν την τρομοκρατία. Αυτός ο αποκλεισμός σήμερα βρίσκεται στο απόγειο του και όχι μόνο γίνεται ανεκτός, αλλά στην πραγματικότητα υποστηρίζεται και από τις άλλες «πολιτισμένες δημοκρατίες της Δύσης». Τα αλλεπάλληλα ψηφίσματα του Ευρωκοινοβουλίου για τα «ανθρώπινα δικαιώματα στην Κούβα», οι διάφορες αντικομμουνιστικές αθλιότητες που ακούγονται στην Ευρωβουλή με τη συνδρομή γνωστών αντικουβανικών λόμπυ, η απαγόρευση ακόμα και εκδήλωσης με θέμα «Η Κούβα και οι Διεθνείς Ιατρικές Μπριγάδες Χένρι Ρηβ: Παράδειγμα διεθνούς αλληλεγγύης», κινούνται στην ίδια κατεύθυνση.

Το «νέο μνημόνιο για την εθνική ασφάλεια» που υπέγραψε ο σημερινός πρόεδρος των ΗΠΑ Τραμπ, κλιμακώνει ακόμα περισσότερο αυτό τον βάρβαρο αποκλεισμό της Κούβας. Στο όνομα της «ελευθερίας» απαγορεύεται μέχρι και ο τουρισμός προς την Κούβα και επιτρέπονται μόνο ταξίδια και δραστηριότητες που αποσκοπούν στην επέμβαση στο εσωτερικό της, και την ενίσχυση δυνάμεων που εχθρεύονται και υπονομεύουν το κοινωνικό και πολιτικό της σύστημα. Όμως, πάει πολύ το κράτος που συντηρεί το αίσχος του Γουαντάναμο και η κυβέρνηση που κινητοποίησε την Εθνοφρουρά ενάντια στον πληθυσμό του Λος Άντζελες και ευθύνεται για δεκάδες ιμπεριαλιστικούς πολέμους και επεμβάσεις, να μιλάει για "καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων", για "δημοκρατία" και "ελευθερία". Πάει πολύ οι ΗΠΑ, που ανοικτά διακηρύσσουν σε όλους τους τόνους ότι στόχος τους είναι η οικονομική ασφυξία του κουβανικού λαού και η ανατροπή των κατακτήσεων της Επανάστασης, να μιλούν για την "πρόοδο του κουβανικού λαού". Πάει πολύ αυτοί που χρηματοδοτούν συνέχεια αντεπαναστατικές ομάδες και κάθε καρυδιάς καρύδι για την υπονόμευση της Κούβας και τη διάπραξη εγκληματικών πράξεων σε βάρος του πληθυσμού της να μιλούν για "υπόθαλψη της τρομοκρατίας".

Σ’ αυτές, λοιπόν, τις συνθήκες, ο γιορτασμός της επετείου της 26^ης Ιούλη, είναι επίκαιρος και σημαντικός. Αρκεί να θυμηθούμε τα γεγονότα:

Το πρωί της 26ης Ιούλη 1953, ομάδες 165 οπλισμένων επαναστατών εξαπολύουν ταυτόχρονες επιθέσεις στο στρατώνα  Μονκάδα, στο Σαντιάγο της Κούβας, και στη στρατιωτική εγκατάσταση «Κάρλος Μανουέλ ντε Σέσπεδες», στο Μπαγιάμο, προκειμένου να ανατρέψουν τον εκλεκτό των ΗΠΑ δικτάτορα Μπατίστα. Ο ηγέτης τους, ένας νεαρός ασκούμενος δικηγόρος, ο 27χρονος, Φιντέλ Κάστρο, μετά από την αποτυχημένη του απόπειρα για την δικαστική ανατροπή της δικτατορίας, ήταν βέβαιος ότι κάτι τέτοιο δεν θα επιτυγχανόταν παρά μόνο με την ένοπλη επανάσταση. Η επίθεση στο στρατώνα Μονκάδα απέτυχε. Κατά την διάρκεια της μάχης, σκοτώθηκαν πέντε από τους μαχητές. Ο θάνατος των υπολοίπων 70 περίπου, ήταν το αποτέλεσμα της θηριωδίας και των βασανιστηρίων στους αιχμάλωτους. Το κίνημα, που φούντωσε μετά από την αποτυχημένη επίθεση στο στρατώνα Μονκάδα και ξεσήκωσε τον βασανισμένο λαό της Κούβας για να καταλήξει στη νίκη της Επανάστασης την 1^η Γενάρη 1959 και την ανακήρυξη του σοσιαλιστικού της χαρακτήρα στις 16 Απριλίου 1961, πήρε το όνομά του από αυτή τη μεγάλη ημέρα: Ήταν το κίνημα της 26ης Ιούλη. Που μας διδάσκει ότι:

- Ο καπιταλισμός δεν εξανθρωπίζεται. Όποιο προσωπείο κι αν φορέσει, το «διαβολικά καλού Τραμπ» ή του «προοδευτικού Μπάιντεν», όποια κυβέρνηση νεοφιλελεύθερη ή σοσιαλδημοκρατική κι αν έχει στην υπηρεσία του, όποιο μείγμα οικονομικής διαχείρισης επεκτατικό ή νεοκεϋνσιανό κι αν επιλέξει, είναι επικίνδυνος για τους λαούς, σκορπά την φτώχεια και την εξαθλίωση, καταστρέφει το περιβάλλον, φέρνει τον πόλεμο και την προσφυγιά. Αναγκαίος και επίκαιρος είναι ο σοσιαλισμός.

- Ακόμα και στην πιο δύσκολη φάση, σε συνθήκες βαθιάς υποχώρησης του κινήματος και ήττας, η ταξική πάλη σιγοκαίει ασίγαστη, γίνεται φλόγα που φουντώνει και καταστρέφει με την φωτιά της όλα τα παλιά και τα φθαρμένα, για να έρθει υπέρλαμπρος και φωτεινός ο κόσμος της Επανάστασης, ένας κόσμος χωρίς εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο.

- Η σοσιαλιστική επανάσταση δεν είναι έργο μονόπρακτο. Έτσι, όπως για τη Νίκη της Επανάστασης στην Κούβα η Μονκάδα ήταν αναγκαία· όπως για την Μεγάλη Οκτωβριανή Σοσιαλιστική Επανάσταση, η παρισινή κομμούνα, η επανάσταση του 1905 ήταν αναγκαία· έτσι και για τους επαναστατικούς σεισμούς που μέλλονται να έρθουν, η «Μονκάδα» τους είναι ολόκληρη η επαναστατική ιστορία του 19ου και 20ου αιώνα, η οικοδόμηση του σοσιαλισμού, οι ανατροπές και τα συμπεράσματα από αυτές.

Σήμερα, λοιπόν, οχυρωμένοι στο σύνδεσμό μας, με τον Ελληνοκουβανικό Σύνδεσμο Φιλίας και Αλληλεγγύης, που έχει συμπληρώσει 60 χρόνια ζωής και δράσης και συνεχίζει, διατρανώνουμε την αλληλεγγύη μας στον κουβανικό λαό, πρέπει να ενισχύσουμε και να πολλαπλασιάσουμε τις σημαντικές και μαζικές δραστηριότητές για την υπεράσπισή του, για την προάσπιση των κατακτήσεων της επανάστασής του. Να κλιμακώσουμε τον αγώνα μαζί με άλλους φορείς του ταξικού εργατικού και του ριζοσπαστικού λαϊκού κινήματος της χώρας μας, διεκδικώντας:

- Τον τερματισμό του απάνθρωπου αμερικάνικου αποκλεισμού που συνεχίζεται μέχρι σήμερα με ανυπολόγιστες συνέπειες, κοστίζοντας πάνω από 150 δισεκατομμύρια δολάρια σε βάρος του κουβανικού λαού.

- Την επιστροφή του εδάφους της βάσης του Γκουαντάναμο που παράνομα κατέχουν οι ΗΠΑ.

- Την άρση κάθε είδους κυρώσεων και προκλητικών δράσεων, να σταματήσουν κάθε  είδους επεμβάσεις στις εσωτερικές υποθέσεις της Κούβας.

          - Να αφαιρεθεί η Κούβα από την απαράδεκτη λίστα των χωρών «χορηγών της τρομοκρατίας»

Ο λαός της Κούβας έχει εκφράσει τη θέληση του, έχει επιλέξει το δρόμο του. Κανένας δεν μπορεί να παρεμβαίνει σ’ αυτόν.

Κάτω τα χέρια από την Κούβα! Δεν ήταν και δεν είναι μόνη! Θα νικήσει!

Αντιπροσωπεία του Κουβανικού Ινστιτούτου Φιλίας με τους Λαούς (ICAP), αποτελούμενη από την Noemí Rabaza Fernández, A΄ αντιπρόεδρο του ICAP, και τον Rigoberto Zarza Ross, υπεύθυνο του ICAP για την Ευρώπη, επισκέφτηκε την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη από 22 έως 26 Ιούνη.

Μέσα στα πλαίσια της επίσκεψης πραγματοποιήθηκε συνάντηση της αντιπροσωπείας του ICAP με το Διοικητικό Συμβούλιο του Ελληνοκουβανικού Συνδέσμου Φιλίας και Αλληλεγγύης στα γραφεία του Συνδέσμου. Παραβρέθηκε και ο πρέσβης της Δημοκρατίας της Κούβας Aramís Fuente Hernández.

Μέσα σε θερμή ατμόσφαιρα και μετά το καλωσόρισμα του προέδρου του Συνδέσμου, η Noemí Rabaza ενημέρωσε διεξοδικά για την κατάσταση στην Κούβα κάτω από τις συνθήκες του γενοκτόνου ιμπεριαλιστικού αποκλεισμού, τη δύσκολη κατάσταση της οικονομίας που στραγγαλίζεται από τους αντικουβανικούς νόμους των κυβερνήσεων των ΗΠΑ, ρεπουμπλικανικών και δημοκρατικών, την εξωεδαφική τους εφαρμογή και τη συμπερίληψη της Κούβας στον κατάλογο των χωρών που ενισχύουν την τρομοκρατία. Τόνισε τη σημαντική βλαπτική επίδραση της κακόβουλης παραπληροφόρησης από τα αστικά μέσα πληροφόρησης και το διαδίκτυο που προσπαθούν να δημιουργήσουν κλίμα αμφισβήτησης της Επανάστασης στο λαό και τις εξωθεσμικές επαφές του επιτετραμένου των ΗΠΑ με άτομα του κοινού ποινικού δικαίου που προβάλλονται ως αντικαθεστωτικοί.

Για τα θέματα αυτά έκανε παρέμβαση και ο πρέσβης.

Στη συνέχεια, η Noemí Rabaza μας ενημέρωσε για τις προσπάθειες που γίνονται για τη συντήρηση και ανάπτυξη του τομέα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας που βασίζεται όλο και περισσότερο  σε εναλλακτικές πηγές, όπως π.χ. τα φωτοβολταϊκά, καθώς ο αποκλεισμός κάνει πολύ δύσκολη την προμήθεια πετρελαίου.

Με τη χαρακτηριστική ειλικρίνεια των Κουβανών, αναγνώρισε την ύπαρξη λαθών, ιδιαίτερα στη νομισματική πολιτική, που βρίσκονται σε πορεία διόρθωσης.

Αναφέρθηκε επίσης στα ζητήματα του κινήματος αλληλεγγύης με την Κούβα, με την εκτίμηση ότι αυτή έχει ζωτική σημασία για το νησί, και στις καινούργιες κεντρικές δράσεις στην Ευρώπη (εορτασμό των 100 χρόνων από τη γέννηση του Φ. Κάστρο, δημιουργία νομικού παρατηρητηρίου για το γενοκτόνο αποκλεισμό κ.ά.,) καθώς και για το γιορτασμό των 65 χρόνων από την ίδρυση του ICAP στην Αβάνα.

Στη συνέχεια, ο πρόεδρος του Συνδέσμου ενημέρωσε τους αντιπροσώπους του ICAP για τις προγραμματιζόμενες δράσεις του Συνδέσμου σχετικά με τη χρονιά Φιντέλ Κάστρο και ακολούθησαν ερωτήσεις και συζήτηση.

Στο τέλος της συνάντησης, οι αντιπρόσωποι του ICAP πρόσφεραν στο Σύνδεσμο έναν τιμητικό πίνακα για τα περισσότερα από 60 χρόνια αλληλέγγυας δράσης του με τον κουβανικό λαό. 

Ο Ελληνοκουβανικός Σύνδεσμος Φιλίας και Αλληλεγγύης τίμησε την 66η επέτειο της   Κουβανικής Επανάστασης  με εκδήλωση στο Μουσείο ΕΑΤ-ΕΣΑ την  Κυριακή 23 Φλεβάρη, αφιερωμένη στην Ιατρική Διεθνιστική  Αλληλεγγύη της Κούβας.

Στο πλαίσιο της εκδήλωσης παρουσιάστηκε η έκθεση «Η Κούβα και οι Διεθνείς Ιατρικές Ταξιαρχίες Χένρι Ριβ: Παράδειγμα διεθνιστικής αλληλεγγύης». Η έκθεση παρουσιάστηκε για πρώτη φορά τον περασμένο Γενάρη στις Βρυξέλλες, διοργανωμένη από την  Ευρωκοινοβουλευτική Ομάδα του ΚΚΕ και την Πρεσβεία της Κούβας στο Βέλγιο (περισσότερα στη σχετική ανάρτηση).

Ομιλητές στην εκδήλωση ήταν ο πρεσβευτής της Δημοκρατίας της Κούβας Αραμίς Φουέντε Ερνάντες, ο ευρωβουλευτης του ΚΚΕ Λευτέρης Νικολάου-Αλαβάνος και ο πρόεδρος του Ελληνοκουβανικού Νίκος Καρανδρέας.

Ομιλία του Πρέσβη της Κούβας στην Ελλάδα, Αραμίς Φουέντε Ερνάντες

23 Φλεβάρη 2025

Αγαπητές συντρόφισσες και σύντροφοι,

Συναντιόμαστε και πάλι, για να τιμήσουμε την 66^η επέτειο της νίκης της Κουβανικής Επανάστασης.

Σε αυτή την περίπτωση, όμως, εγκαινιάζουμε επίσης μια έκθεση αφιερωμένη στις Διεθνείς Ιατρικές Μπριγάδες Χένρι Ριβ. Πρόκειται για την ίδια φωτογραφική έκθεση που είχε κανονιστεί να εκτεθεί στα μέσα του Γενάρη σε χώρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, την παρουσίαση της οποίας την παρεμπόδισε το ίδιο το Κοινοβούλιο, αν και τελικά δεν κατάφεραν να εμποδίσουν την παρουσίασή της σε άλλο εκθεσιακό χώρο. Θέλουμε να ευχαριστήσουμε τον Ελληνοκουβανικό Σύνδεσμο Φιλίας και Αλληλεγγύης και τους ευρωβουλευτές του ΚΚΕ για τις προσπάθειές τους να φέρουν την έκθεση στην Ελλάδα, ώστε σήμερα να μπορούμε να την απολαύσουμε εδώ.

Όπως γνωρίζετε πολύ καλά, από τη νίκη της Επανάστασης την 1η του Γενάρη του 1959, ο λαός μας αντιστέκεται και αντιμετωπίζει σθεναρά και θαρραλέα όλες τις ιμπεριαλιστικές επιθέσεις και επιχειρήσεις διεκδικήσεις με σκοπό να την ανατρέψουν. Η ουσία αυτής της Επανάστασης ήταν ο ανθρωπισμός της, και μέσα σε αυτόν ενυπάρχει ο διεθνισμός της, ο οποίος αποτελεί μια βασική αρχή που χαρακτηρίζει τη δράση των κουβανών επαναστατών, που επιβεβαιώνει το αίσθημα αλληλεγγύης και τη δέσμευσή τους στο πλευρό των πιο ταπεινών, όσων δέχονται τη μεγαλύτερη εκμετάλλευση, και όσα απορρέουν από την Επανάσταση είναι καρπός της σκέψης του ιστορικού μας ηγέτη, Φιδέλ Κάστρο Ρους.

Εφόσον η σημερινή εκδήλωση έχει σκοπό να αποτίσουμε φόρο τιμής στο δημόσιο σύστημα υγείας της Κούβας και, ιδιαίτερα στη Διεθνή Ιατρική Μπριγάδα Χένρι Ριβ, έχει αξία να θυμηθούμε ότι, όταν νίκησε η επανάσταση, το δημόσιο σύστημα υγείας στην Κούβα βρισκόταν σε πραγματικά άθλια κατάσταση, η οποία περιπλέχθηκε ακόμη περισσότερο με την πολιτικά υποκινούμενη αποχώρηση περισσότερων από τους μισούς γιατρούς που είχαμε στο νησί εκείνη την περίοδο, οι οποίοι κατά κύριο λόγο πήγαν στις ΗΠΑ.

Η επαναστατική κυβέρνηση χρειάστηκε να κάνει τεράστιες προσπάθειες ούτως ώστε να διασφαλίσει την ιατρική φροντίδα για τον πληθυσμό και να αναζητήσει λύσεις μέσα σε μια πολύ επισφαλή κατάσταση. Η Κούβα δέχτηκε βοήθεια αλληλεγγύης από διάφορους επαγγελματίες υγείας από τη Λατινική Αμερική και αλλού και αναπτύχθηκαν δημιουργικές και επείγουσες ενέργειες για την εξασφάλιση της έκτακτης εκπαίδευσης των επαγγελματιών αυτού του κλάδου, με αποτέλεσμα να καταφέρουμε να διαμορφώσουμε ένα λαμπρό και αποτελεσματικό σύστημα υγείας, το οποίο σήμερα απαρτίζεται από εκατοντάδες χιλιάδες εργαζομένους σε όλα τα επίπεδά του, και έτσι, εξασφαλίζεται η καθολική κάλυψη και η δωρεάν φροντίδα για όλες τις Κουβανές και τους Κουβανούς.

Ακριβώς κατά τη διάρκεια εκείνων των σκληρών χρόνων, και παρά τις δύσκολες συνθήκες και τους περιορισμούς που αντικειμενικά αντιμετωπίζαμε, τέθηκε σε εφαρμογή, πρώτα στον τομέα της υγείας και ύστερα και σε άλλους τομείς, η συνεργασία της Κούβας με άλλους λαούς του κόσμου, μια συνεργασία που στη διάρκεια όλων αυτών των χρόνων έχει γράψει σελίδες ενός εξαιρετικά πολύτιμου διεθνισμού και αλτρουισμού.

Η πρώτη διεθνιστική ιατρική αποστολή προσφέρθηκε στη Χιλή, με αφορμή τον μεγασεισμό που σημειώθηκε στην περιοχή Βαλντίβια το 1960. Αργότερα, στη Δημοκρατία της Αλγερίας, μια ιατρική μπριγάδα απαρτιζόμενη από 56 υγειονομικούς, πρόσφερε τις υπηρεσίες της σ’ αυτό το αδελφό έθνος, ως αποτέλεσμα διακυβερνητικής συμφωνίας.

Έτσι άρχισε να σφυρηλατείται η εκτεταμένη και αποτελεσματική Κουβανική Ιατρική Συνεργασία που αναπτύσσεται, δίχως να κάνει διακρίσεις ως προς την εθνικότητα, το φύλο, τη θρησκεία, την πολιτική ιδεολογία ή την κοινωνική καταγωγή, και έχει επεκταθεί σταδιακά σε χώρες της Αφρικής, της Ασίας, της Αμερικής, της Μέσης Ανατολής, και πιο πρόσφατα, μέχρι και σε χώρες της Ευρώπης.

Ανάμεσα στα πολλά παραδείγματα, θα μπορούσαμε να υπενθυμίσουμε την ιατρική συνεργασία που προσφέρθηκε στην Αϊτή ύστερα από το σεισμό και τις επιδημίες χολέρας, την υποστήριξη πολλών χωρών που είχαν πληγεί από φυσικά φαινόμενα, το πρόγραμμα φροντίδας των θυμάτων από το πυρηνικό δυστύχημα στο Τσερνόμπιλ, στο πλαίσιο του οποίου υποθάλψαμε κυρίως σε κουβανικά νοσοκομεία, πάνω από 26 χιλιάδες ασθενείς, στην πλειονότητά τους παιδιά, τη βοήθεια δεκάδων μπριγάδων σε πάνω από 40 χώρες την περίοδο της καταπολέμησης του κορονοϊού, και άλλα που αποτελούν μια συνεργασία που έχουν προσφέρει γενικά εκατοντάδες χιλιάδες Κουβανοί υγειονομικοί σε 165 χώρες.

Μια συνεργασία που σηματοδοτήθηκε εδώ και πολλά χρόνια και περιλαμβάνει την εκπαίδευση του ανθρώπινου δυναμικού, τόσο στην Κούβα όσο και στο εξωτερικό. Για να αναφέρουμε μόνο μερικά παραδείγματα, είναι οι ενέργειες όπως το Ολοκληρωμένο Πρόγραμμα Υγείας, το οποίο εγκαινιάστηκε ύστερα από το πέρασμα των κυκλώνων Τζορτζ και Μιτς που ρήμαξαν τις χώρες της Κεντρικής Αμερικής, και αυτό το πρόγραμμα αποτέλεσε το έναυσμα για την ίδρυση της Ιατρικής Σχολής της Λατινικής Αμερικής, από την οποία έχουν αποφοιτήσει με υποτροφία πάνω από 30 χιλιάδες νέοι με καταγωγή από τις πιο φτωχές περιοχές κάθε γωνιάς του κόσμου, συμπεριλαμβανομένων και νέων με καταγωγή από τα πιο ταπεινά στρώματα των ΗΠΑ. Έχουμε επίσης και το Πρόγραμμα Μπάριο Αντέντρο στη Βενεζουέλα, την Επιχείρηση Μιλάγρο, χάρη στην οποία βρήκαν την όρασή τους τρεις χιλιάδες άτομα σε 35 χώρες της Λατινικής Αμερικής, της Καραϊβικής, της Αφρικής και άλλων περιοχών του κόσμου.

Αξιοσημείωτη δράση, με αφορμή τον κυκλώνα Κατρίνα, το 2005, ο οποίος έπληξε διάφορες Πολιτείες των ΗΠΑ, ήταν η ίδρυση του Διεθνούς Αποσπάσματος Γιατρών με ειδίκευση σε καταστροφές και σοβαρές επιδημίες «Χένρι Ριβ», που έχουν αναλάβει επικίνδυνες αποστολές ιατρικής και ανθρωπιστικής βοήθειας με δεκάδες μπριγάδες σε πολλές χώρες και έχει λάβει ευρεία αναγνώριση διεθνώς από κυβερνήσεις, από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας και άλλες περιφερειακές οργανώσεις και διεθνείς οργανισμούς, αλλά προπαντός, από τους λαούς που δέχτηκαν τη βοήθειά μας.

Ανάμεσα σε αυτές τις αποστολές, πέρα από τη βοήθεια που προσφέρθηκε σε περιπτώσεις σεισμών, κυκλώνων και άλλων φυσικών φαινομένων, ξεχωρίζει η συμμετοχή 256 υγειονομικών της Κούβας στην καταπολέμηση της επιδημίας του Έμπολα σε χώρες της Αφρικής, ή το Πρόγραμμα «Mas Medicos» - Περισσότεροι γιατροί – για τη Βραζιλία, παράδειγμα της συνεργασίας «Νότος-Νότος» που μας επέτρεψε για πέντε χρόνια να προσφέρουμε ποιοτική υγειονομική φροντίδα σε περιοχές που στερούνταν τέτοιες υπηρεσίες.

Οι εικόνες που παρουσιάζονται εδώ ξεκάθαρα αποδεικνύουν το πνεύμα ανθρωπισμού και αλληλεγγύης στο οποίο, όπως αναφέραμε, εδράζεται η ιατρική συνεργασία που προσφέρει η Κούβα και το έργο αυτής της Διεθνούς Ιατρικής Μπριγάδας, και δεδομένης της υψηλής αναγνώρισης της αξίας της, υποστηρίχτηκε από την πρόταση σημαντικού τμήματος του αδελφού ελληνικού λαού να του δοθεί δικαίως το Βραβείο Νόμπελ, μια πρόταση που υποστηρίχτηκε επίσης και στις 5 ηπείρους.

Σας ευχαριστούμε σύντροφοι για τη προσφορά σας, όχι μόνο για τη διάδοση της αλήθειας σχετικά με την ιατρική βοήθεια που προσφέρει η Κούβα, μια πράξη που συμβάλλει ώστε να γκρεμιστεί η δόλια και βρόμικη εκστρατεία με την οποία οι εχθροί του κουβανικού λαού και των λαών του κόσμου επιδιώκουν να απαξιώσουν την εξαιρετική αξία της αλληλεγγύης και της συνεργασίας μεταξύ των λαών, αλλά επίσης και τη σημασία που έχει αυτό για την υπεράσπιση της υγείας ως ένα απαραίτητο ανθρώπινο δικαίωμα.

Σας εύχομαι να απολαύσετε την έκθεση.

Εξοχότατε Πρέσβη της Κούβας, σύντροφε Αραμίς,

Συναγωνιστές και συναγωνίστριες του Ελληνοκουβανικού Συνδέσμου Φιλίας και Αλληλεγγύης,

Φίλοι και φίλες της Κούβας,

Η Κουβανική Επανάσταση για 66 χρόνια εμπνέει την εργατική-λαϊκή πάλη σε όλο τον κόσμο. Απέδειξε πως οι λαοί με την πάλη τους έχουν τη δύναμη να ανατρέψουν την καπιταλιστική βαρβαρότητα. Γι’ αυτό έχει την συμπάθεια και τη στήριξη εκατομμυρίων εργαζομένων σε όλο τον κόσμο, όπως και του ελληνικού λαού.

Η πρώτη σοσιαλιστική επανάσταση στην αμερικανική ήπειρο αποτέλεσε ένα από τα κορυφαία γεγονότα που σημάδεψαν τον 20ό αιώνα, επιβεβαίωσε τη ζωτικότητα του μαρξισμού - λενινισμού και του προλεταριακού διεθνισμού και ανέδειξε κορυφαίες προσωπικότητες του επαναστατικού κινήματος όπως ο Φιντέλ Κάστρο, ο Τσε Γκεβάρα, ο Ραούλ Κάστρο...

Η επαναστατική εξουσία κατάφερε να αποκρούσει νικηφόρα τις απόπειρες της αντεπανάστασης και την ιμπεριαλιστική επιθετικότητα και έθεσε τα θεμέλια για την ικανοποίηση λαϊκών αναγκών, για κοινωνικά δικαιώματα που στερούνται οι ταπεινοί και καταφρονεμένοι στην υπόλοιπη ήπειρο. Στήριξε διεθνιστικά, με ανιδιοτέλεια και θυσίες τα απελευθερωτικά κινήματα άλλων λαών.

Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι και οι Μπριγάδες Χένρι Ρηβ, που επιλέξαμε να αναδείξουμε με την έκθεση που πλαισιώνει τη σημερινή μας εκδήλωση, στα 20 χρόνια από την ίδρυσή τους.

Οι λαοί της Ευρώπης γνώρισαν τις Μπριγάδες μέσα στις δύσκολες συνθήκες της πανδημίας COVID-19. Ενώ καθημερινά θρηνούσαμε χιλιάδες θύματα οι αξίες της ΕΕ αποδείχθηκαν κούφιες διακηρύξεις. Τα κράτη-μέλη ανταγωνίζονταν το ένα ενάντια στον άλλο, δεσμεύοντας αεροπλάνα με ιατροτεχνολογικό εξοπλισμό, έκλειναν σύνορα και εναέριους χώρους. Η ανάπτυξη εμβολίων παραχωρήθηκε στους φαρμακευτικούς κολοσσούς με την ΕΕ να χρηματοδοτεί με χρήματα των λαών αφειδώς τους φαρμακευτικούς ομίλους, καθυστερώντας και θέτοντας περιορισμούς στην ανάγκη άμεσου κι έγκαιρου εμβολιασμού των λαών στο βωμό των σφοδρών ανταγωνισμών.

Στον αντίποδα αναδείχθηκε κι έλαμψε το παράδειγμα της Κούβας. Μία χώρα σε οικονομικό, εμπορικό αποκλεισμό για πάνω από 65 χρόνια από τις ΗΠΑ και τους συμμάχους τους. Έναν αποκλεισμό που δημιουργεί σημαντικές ελλείψεις σε αγαθά, υπηρεσίες, ιατροτεχνολογικό εξοπλισμό, φάρμακα. Που παρά τις τεράστιες δυσκολίες, στηριγμένη στις δικές της δυνάμεις, κατάφερε να αναπτύξει τα δικά της αποτελεσματικά εμβόλια, να εμβολιάσει τον πληθυσμό της και να ελέγξει την εξέλιξη της νόσου, ενώ από την πρώτη στιγμή έθεσε τους ιατρούς και τους νοσοκόμους της χωρίς δεύτερη σκέψη στην διάθεση των λαών του κόσμου που υπέφεραν. Και στην Ευρώπη, όπως με τις αποστολές των Μπριγάδων στην Ιταλία, και αλλού σε όλο τον κόσμο  οι οποίες μάλιστα βραβεύτηκαν για την προσφορά τους.

Στα 20 χρόνια από την ίδρυσή τους, το έργο των Μπριγάδων μόνο θαυμασμό προκαλεί. Οι Μπριγάδες έχουν κινητοποιηθεί σε πάνω από 45 χώρες της υφηλίου. Πάνω από 9000 κουβανοί επαγγελματίες της υγείας έχουν συμμετάσχει, παρέχοντας υπηρεσίες υγείας σε πάνω από 4 εκατομμύρια ανθρώπους, σώζοντας πάνω από 89.000 ζωές. Κι όλα αυτά πριν το ξέσπασμα της πανδημίας.

Η συμβολή τους στην καταπολέμηση μολυσματικών ασθενειών, ή σε καταστροφικούς σεισμούς, χαίρει διεθνούς αναγνώρισης. Για αυτή τους την προσφορά το 2017 βραβεύτηκαν από τον ΠΟΥ.

Στην πανδημία, μέσα σε διάστημα 5 μηνών, οι Μπριγάδες αναπτύχθηκαν σε 38 κράτη και σήμερα είναι ακόμη ενεργές σε 29. Πάνω από 3700 επαγγελματίες υγείας, περιέθαλψαν πάνω από 350.000 ανθρώπους.

Το 2020, σωματεία, συνδικάτα, μαζικοί φορείς, διεξήγαγαν παγκόσμια καμπάνια για να δοθεί το Νόμπελ Ειρήνης Το 2021, πάνω από 100 οργανώσεις και 400.000 άτομα έβαλαν την υπογραφή τους για να δοθεί στις Μπριγάδες το Βραβείο Ειρήνης των Λαών.

Αγαπητές φίλες και φίλοι,

Στο δικαίωμα στην υγεία, όπως και σε όλα τα σύγχρονα κοινωνικά δικαιώματα, υπάρχουν δύο δρόμοι. Υπάρχει ο δρόμος που ακολουθεί ο καπιταλιστικός τρόπος παραγωγής, με τα αποτελέσματα που ζήσαμε και συνεχίζουμε να ζούμε, της υποβάθμισης των υπηρεσιών υγείας, του ολοένα και μεγαλύτερου κόστους που φράζει το δρόμο στους ασθενείς. Και υπάρχει και ο δρόμος που ακολουθεί η Κούβα, που έχει σαν βασική αρχή ότι η υπεράσπιση και η ικανοποίηση της ανάγκης του λαού στην υγεία είναι κατοχυρωμένη, με καθολική δωρεάν πρόσβαση στην υγεία, με καθολική κάλυψη υγείας για όλους, χωρίς καμία διάκριση.

Αγαπητοί φίλοι και φίλες,

Δεν μας προκάλεσε έκπληξη το γεγονός ότι το Ευρωκοινοβούλιο έκανε ότι περνούσε από το χέρι του έτσι ώστε αυτή η έκθεση να μην παρουσιαστεί στους χώρους του, επιδιώκοντας να ακυρωθεί εξολοκλήρου. Το γεγονός ότι η έκθεση και παρουσιάστηκε επιτυχώς στις Βρυξέλες και συνεχίζει το ταξίδι της, είναι η καλύτερη απόδειξη ότι οι προσπάθειές τους έπεσαν στο κενό.

Οι προκλητικοί ισχυρισμοί της ΕΕ ότι το περιεχόμενό της έκθεσης είναι «προσβλητικό, εμπρηστικό, αντίκειται στις ιδρυτικές αξίες της Ένωσης ή μπορεί να προκαλέσει αντιδράσεις» ήταν προϊόν σκοπιμότητας.

Εκείνοι που στηρίζουν με πακτωλούς χρημάτων  το ιμπεριαλιστικό μακελειό στην Ουκρανία, την γενοκτονία του Παλαιστινιακού λαού από το κράτος κατακτητή Ισραήλ, που ξεπλένουν και συνεργάζονται με τους τζιχαντιστές στη Συρία ως «εγγυητές της δημοκρατικής μετάβασης», χαρακτηρίζουν αυτή την έκθεση “εμπρηστική”;

Η Ευρωένωση των μονοπωλίων που προωθεί το εμπόριο της υγείας και τα μεγάλοσυμφερόντα των ομίλων, τις …αξίες του «τα κέρδη μου ή οι ζωές σας», χαρακτηρίζουν «προσβλητική» για τις «αξίες» τους μια έκθεση όπως αυτή που εξυμνεί το αγαθό της δημόσιας δωρεάν υγείας, της ανιδιοτελούς στήριξης κι αλληλεγγύης σώζοντας ζωές;

Προσβάλουν τη νοημοσύνη μας.

Αυτό που τους ενοχλεί στην πραγματικότητα και χάνουν την ψυχραιμία τους είναι ότι οι λαοί της ΕΕ, δεν υιοθετούν τα ευρωατλαντικά κηρύγματα, στηρίζουν μαχητικά την Κούβα, παρά τα δεκάδες ψηφίσματα του Ευρωκοινοβουλίου σε βάρος της. Έχουν καταδικάσει την προσπάθεια της ΕΕ μαζί με τις ΗΠΑ να παρέμβουν στα εσωτερικά της Κούβας, εντάσσοντάς την στην απαράδεκτη «λίστα χωρών που υποστηρίζουν την τρομοκρατία» και στηρίζοντας κάθε λογής αντεπαναστατικά στοιχεία με πρόσχημα τα λεγόμενα «ανθρώπινα δικαιώματα». Έχουν καταδικάσει τον εγκληματικό αποκλεισμό των ΗΠΑ και των συμμάχων τους, ο οποίος αποσκοπεί στο να βλάψει τις κατακτήσεις της Επανάστασης, όπως το δημόσιο και καθολικό σύστημα υγείας, μέρος του οποίου είναι και οι Διεθνείς Ιατρικές Μπριγάδες Χένρι Ρηβ.

Και σήμερα, από εδώ, ενώνουμε τις φωνές μας με τις φωνές των λαών του κόσμου, προς υπεράσπιση της Κούβας. Για την άμεση άρση του αποκλεισμού και των κυρώσεων, για την αφαίρεση της Κούβας από την ντροπιαστική λίστα, υπερασπίζοντας το δικαίωμα του Κουβανικού λαού να συνεχίσει να βαδίζει στο δρόμο που άνοιξε η Επανάστασή του χωρίς εξωτερικές αναμίξεις και παρεμβάσεις.

Η 66^η επέτειος της Κουβανικής Επανάστασης μας βρίσκει σε μιά ιδιαίτερα επικίνδυνη κατάσταση στην περιοχή μας αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο, με πρωτοφανή έξαρση της καπιταλιστικής βαρβαρότητας που υποδαυλίζεται από τον ανταγωνισμό των μεγάλων καπιταλιστικών δυνάμεων για πολιτική και οικονομική κυριαρχία, εξασφάλιση πόρων και μεταφορικών οδών καθώς και από την αδυναμία παραγωγικής χρησιμοποίησης των τεράστιων κερδών που πραγματοποιούν οι μεγάλοι μονοπωλιακοί όμιλοι με την παρασιτική εκμετάλλευση των λαών.

Στις συνθήκες αυτές η Κούβα, η μοναδική σοσιαλιστική χώρα στον κόσμο, που από την νίκη ήδη της επανάστασης αντιμετωπίζει την άγρια επίθεση των ΗΠΑ και των συμμάχων τους, βρίσκεται λόγω του απόλυτου, ουσιαστικά, αποκλεισμού της στην πιο δύσκολη περίοδο της ιστορίας της. Ο πρωτοφανής στην ιστορία ολοκληρωτικός οικονομικός, εμπορικός και χρηματοπιστωτικός αποκλεισμός, της στερεί κάθε μέσο, όχι μόνο ανάπτυξης, αλλά και απλής συντήρησης των κοινωνικών κατακτήσεων, των επιτευγμάτων στους τομείς της μόρφωσης και της υγείας. Επιτεύγματα, που αποτελούν παράδειγμα όχι μόνο για τους λαούς του τρίτου κόσμου, αλλά και για μεγάλο τμήμα των λαών των καπιταλιστικών μητροπόλεων.

Τα ακραία φαινόμενα της πλήρους απώλειας των οποιωνδήποτε παροχών υγείας για σημαντικό τμήμα του πληθυσμού στα προηγμένα καπιταλιστικά κράτη, οι καταστροφές, πόλεμοι και επιδημίες στις εξαθλιωμένες χώρες του τρίτου κόσμου δημιουργούν μιαν εικόνα που δεν απέχει ή είναι και χειρότερη από εκείνην που υπήρχε στην Κούβα το 1959: Μεγάλη νεογνική θνησιμότητα, πολύ μικρό προσδόκιμο επιβίωσης, ενδημικές ασθένειες, στοιχειώδης κρατικός τομέας υγείας. Όλα τούτα συνιστούν μία ταξικά προσδιορισμένη πολιτική υγείας, που σε συνδυασμό με την μεγάλη ανεργία, τις κακές συνθήκες υγιεινής, τον χρόνιο υποσιτισμό, το χαμηλό πολιτιστικό επίπεδο, τον αναλφαβητισμό και την ανυπαρξία πρόληψης, ήταν και είναι άμεσα συνδεδεμένα με το χαμηλό επίπεδο υγείας.

Η κουβανική επανάσταση, με τον σοσιαλιστικό ανθρωπιστικό προσανατολισμό της, έδωσε λύση στα διαχρονικά αυτά προβλήματα, με τρόπο παρόμοιο, αν και όχι ταυτόσημο με εκείνον που ακολούθησαν οι άλλες σοσιαλιστικές χώρες.

Τα δομικά χαρακτηριστικά της λύσης αυτής που τη διαφοροποιούν απόλυτα από τα αγοραία συστήματα υγείας τύπου ΗΠΑ, αλλά ακόμα και από εκείνα που διέπονται από περισσότερο  κοινωνικά κριτήρια, είναι:

1.   Η ενεργός συμμετοχή των πολιτών στον καθορισμό της πολιτικής δημόσιας  υγείας και στην εφαρμογή των προγραμμάτων υγείας μέσα από τις τοπικές επιτροπές υγείας.

2.   Η πρόταξη των κοινωνικών μέτρων που επηρεάζουν την υγεία, δηλαδή της ενημέρωσης και της πρόληψης, από την θεραπεία.

3.   Η ανάπτυξη της δημογραφίας και η συλλογή στατιστικών στοιχείων στο κοινοτικό επίπεδο.

4.   Οι απαρτιωμένες υγειονομικές δομές που ξεκινούν από την βάση, από τον οικογενειακό γιατρό που ζει μέσα στην κοινότητα, και καταλήγουν στην κορυφή της πυραμίδας με τα ειδικά ερευνητικά κέντρα.

5.   Η ύπαρξη υγειονομικού σώματος κατάλληλα εκπαιδευμένου, με έμφαση στην εκπαίδευση γενικών γιατρών.

6.   Λόγος γιατρού / ασθενών

     1 γιατρός / 175 ανθρώπους - 1 γενικός γιατρός/ 600 (ΗΒ=  1/1800).

7.   Η ανιδιοτέλεια και κοινωνική ιδεολογία της μεγάλης πλειοψηφίας των γιατρών.

8.   Η πολιτική κατανομής του κοινωνικού εισοδήματος.

9.   Η διεθνιστική αλληλεγγύη.

Τα χαρακτηριστικά αυτά συνιστούν ένα πραγματικά λαϊκό, συμμετοχικό και αποδοτικό σοσιαλιστικό σύστημα υγείας.

Η σημασία του κουβανικού παραδείγματος καταδεικνύεται και από την καταληκτική φράση άρθρου για το σύστημα υγείας της Κούβας το οποίο δημοσιεύθηκε το 2014 στο  LANCET, ένα από τα δύο πιο έγκυρα ιατρικά περιοδικά του κόσμου, που έλεγε: «Αν τα επιτεύγματα της Κούβας μπορούσαν να αναπαραχθούν σε ένα ευρύ φάσμα χωρών φτωχών και μέσου εισοδήματος, θα άλλαζε η υγεία του παγκόσμιου πληθυσμού».

Θα επιμείνω σε δύο στοιχεία του κουβανικού συστήματος υγείας που προανάφερα, την υψηλή αποδοτικότητα και τον διεθνιστικό προσανατολισμό, πράγμα, βέβαια, που αποτελεί μια τεχνητή αφαίρεση καθώς τα στοιχεία αυτά είναι στην πραγματικότητα αναπόσπαστα τμήματα ενός ολοκληρωμένου συνόλου.

Αντίθετα με την αστική μυθολογία για την αντιπαραγωγικότητα της σοσιαλιστικής οικονομίας, την αναποτελεσματικότητα και το υπέρμετρο κόστος των δημόσιων συστημάτων υγείας καθώς και για την απόλυτη συνάρτηση της κατάστασης υγείας ενός πληθυσμού με τον πλούτο του, το 2005 η Κούβα είχε να επιδείξει δείκτες υγείας παρόμοιους με εκείνους των ΗΠΑ, δαπανώντας σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας μόλις το 7,4% του κατά κεφαλή Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος της που ήταν 4.000 δολάρια, έναντι του 13,6% των ΗΠΑ με κατά κεφαλή ΑΕΠ 42.000 δολάρια. Αντίστοιχα, τα έξοδα υγείας ανά άτομο ήταν 193 και 4.540 δολάρια. Τα στοιχεία μάλιστα αυτά κρύβουν την τεράστια ταξική ανισοτιμία ως προς τις προσφερόμενες υπηρεσίες στις ΗΠΑ.

Η διεθνιστική αλληλεγγύη της Κούβας στον τομέα της ιατρικής, η διαχρονική διάθεση να μοιραστεί με όσους λαούς έχουν ανάγκη τις δυνατότητές της στον τομέα της υγείας είναι απόρροια της απόφασης του κουβανικού λαού να οικοδομήσει το σοσιαλισμό, θεωρώντας τον εαυτό του τμήμα της παγκόσμιας προσπάθειας για την πραγματική χειραφέτηση του ανθρώπου.

Έτσι, παρ όλες τις τεράστιες ανάγκες και αντιξοότητες, η κουβανική επανάσταση στάθηκε από την αρχή αλληλέγγυα στον αγώνα προοδευτικών κινημάτων και αρωγός σε δοκιμαζόμενους λαούς, ξεκινώντας από την αποστολή ιατρικής βοήθειας στη Χιλή, μετά τον καταστροφικό σεισμό του Μάη 1960, παρ’ όλο που η χώρα αυτή είχε διακόψει τις διπλωματικές σχέσεις με την Κούβα κατ’ επιταγή των ΗΠΑ.

Η Κουβανική επανάσταση μπόρεσε να λύσει τη διαλεκτική αντίθεση ανάμεσα στις εθνικές επιδιώξεις και το διεθνιστικό καθήκον  - όχι μόνο στον τομέα της υγείας, αλλά και της εκπαίδευσης και της στρατιωτικής βοήθειας –, χρησιμοποιώντας ένα μοντέλο ανάπτυξης των τομέων αυτών αντίστροφο από το καθιερωμένο. Ένα μοντέλο με έντονο αγωνιστικό χαρακτήρα που ξεκινάει από τα κάτω, από τις βασικές δομές κοντά και μέσα στο λαό, ίσως δανεισμένο από την τακτική των ανταρτών στη Σιέρρα Μαέστρα, που προοδευτικά χτίζεται προς τα πάνω και εξασφαλίζει τη  διαρκή συμμετοχή των πολιτών. Το σύστημα αυτό είναι από τη φύση του πιο προσαρμοσμένο στις ανάγκες των κουβανικών διεθνιστικών αποστολών που έχουν, σύμφωνα με διεθνείς εκτιμήσεις, υψηλή αποτελεσματικότητα.

Η διεθνιστική αλληλεγγύη – ας μη ξεχνάμε πως η λέξη αλληλεγγύη σημαίνει ο ένας κοντά στον άλλο, ή ανάληψη κοινών υποχρεώσεων με άλλον – , προϋποθέτει την ύπαρξη μιας κοινής ανάγκης, ενός κοινού προβλήματος, στη συγκεκριμένη περίπτωση της εθνικής καταπίεσης και της υπανάπτυξης που είναι αποτέλεσμα της παγκόσμιας καπιταλιστικής ηγεμονίας. Το ξεπέρασμα τους προϋποθέτει πάλι ανατροπή των ανισότιμων σχέσεων ανάμεσα στα ιμπεριαλιστικά κέντρα και τις εξαρτημένες χώρες, ώστε να μην παρεμποδίζεται η ανάπτυξή τους. Σ’ αυτό το πλαίσιο η διεθνιστική αλληλεγγύη έχει στόχο να βοηθήσει τον αποδέκτη της να προχωρήσει σε ένα μονοπάτι ανεξαρτησίας και προόδου ώστε να μπορέσει να συμβάλλει στην κοινή πάλη ενάντια στην κυριαρχία του παγκοσμιοποιημένου εκμετα-λευτικού καπιταλισμού.

Αμέσως μετά τη νίκη της επανάστασης, τα μέσα για την εφαρμογή του διεθνιστικού καθήκοντος ήταν φυσικά πολύ περιορισμένα, κάνοντας τον Χοσέ Ραμόν Ματσάδο Βεντούρα, επικεφαλής τότε του υπουργείου Δημόσιας Υγείας, να πει με γλαφυρό τρόπο πως η Κούβα έμοιαζε με ζητιάνο που δίνει ελεημοσύνη.

Η ιατρική διεθνής συνεργασία και αλληλεγγύη της Κούβας αναπτύχθηκε τις επόμενες δεκαετίες σε δεκάδες χώρες, σε όλες σχεδόν τις ηπείρους, παράλληλα με τις σημαντικές εξελίξεις στην υγεία και στους άλλους κοινωνικούς τομείς στο νησί.

Ιδιαίτερα σημαντικοί σταθμοί ήταν η ίδρυση το 1984 της Κεντρικής Μονάδας Ιατρικής Συνεργασίας, με στόχο το συντονισμό των ιατρικών αποστολών στο εξωτερικό και του Απαρτιωμένου Προγράμματος Υγείας για τη Λ. Αμερική, την Καραϊβική και την Αφρική, το 1988. Ακολούθησε μια μεγάλη αύξηση τόσο των αποστολών, όσο και του αριθμού των διεθνιστών υγειονομικών που συμμετείχαν σ’ αυτές.

Στη βάση των στόχων και  της δομής των παραπάνω προγραμμάτων, μετά το καταστροφικό χτύπημα του κυκλώνα Κατρίνα στις νοτιοανατολικές ΗΠΑ το 2005, και ως απάντηση στην αυξανόμενη απειλή από φυσικές καταστροφές, δημιουργήθηκε η Διεθνής Ιατρική Ταξιαρχία "Henry Reeve" εκπαιδευμένη και εφοδιασμένη με τα κατάλληλα μέσα ώστε να παρέχει άμεσες δωρεάν ιατρικές υπηρεσίες σε καταστάσεις καταστροφών και σοβαρές επιδημίες.

Τα κύρια στοιχεία της δράσης των Ταξιαρχιών "Henry Reeve" είναι:

Η μακρόχρονη δράση ανάλογα με τις ανάγκες (έως 6 μήνες και παραπάνω).

Η ολοκληρωμένη αντιμετώπιση των ιατρικών προβλημάτων από το επίπεδο της πρωτοβάθμιας φροντίδας μέχρι τη νοσοκομειακή – χειρουργική σε κουβανικά νοσοκομεία εκστρατείας, με ή χωρίς τη συνεργασία με επιτόπιες υπηρεσίες ή τρίτες χώρες.

Η δωρεά των νοσοκομείων εκστρατείας και άλλου εξοπλισμού στη χώρα που έχει πληγεί μετά την αναχώρηση της κουβανικής ομάδας.

Τέλος η διερεύνηση προϋποθέσεων συνεργασίας της Κούβας με την χώρα που δέχεται τη διεθνιστική βοήθεια και σε άλλους τομείς που έχουν να κάνουν με την υγεία του πληθυσμού (π.χ. μεταφορά τεχνολογίας, κοινή παραγωγή φαρμάκων κτλ.)

Οι ταξιαρχίες "Henry Reeve" αποτελούν ένα διακριτό, αλλά, συνάμα, άρρικτα δεμένο με τα υπόλοιπα τμήμα του Συστήματος Υγείας της Κούβας, που κι αυτό με τη σειρά του αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα μιας σοσιαλιστικής κοινωνίας, που έδωσε ξανά εξετάσεις στα χρόνια της πανδημίας.

Όπως πολύ καλά ξέρουμε η πανδημία του κορονοϊού σάρωσε τα απροετοίμαστα, καταρρακωμένα μετά από δεκαετίες συστηματικής αποδιάρθρωσης και δυσφήμισης δημόσια υγειονομικά συστήματα των πιο ισχυρών και πλούσιων καπιταλιστικών χωρών.

Ταυτόχρονα όμως ο κόσμος διαπίστωσε ξανά πως η σοσιαλιστική κοινωνία της Κούβας, φτωχή με τα κριτήρια του καταναλωτισμού, μια κοινωνία που για δεκαετίες ζει σε συνθήκες ενός ανελέητου, γενοκτόνου αποκλεισμού, μπόρεσε να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά, με σοβαρότητα και νηφαλιότητα την πανδημία, όπως πρωτύτερα είχε αντιμετωπίσει αποτελεσματικά και με τις μικρότερες απώλειες μια σειρά από κυκλώνες που έσπειραν τον όλεθρο στην Καραϊβική και στις ΗΠΑ.

Η Κούβα βρίσκεται τώρα στο μάτι του κυκλώνα γιατί το σύστημα υγείας, εκπαίδευσης, όλες οι κοινωνικές δομές της και, μαζί μ’ αυτές, η πραγματική ανεξαρτησία της που είναι συνυφασμένη με τη σοσιαλιστική επανάσταση δεν συνάδουν με τα «ιδεώδη» του ιμπεριαλισμού.

Είναι η ώρα να σταθούμε κοντά της και να τηρήσουμε τις αμοιβαίες δεσμεύσεις μας.

Την τελετή εγκαινίων άνοιξε ο Λευτέρης Νικολάου - Αλαβάνος, ευρωβουλευτής του ΚΚΕ, λέγοντας ότι η έκθεση «στόχο έχει να αναδείξει την τιτάνια δουλειά που έχουν φέρει σε πέρας ήδη, στα 20 χρόνια ύπαρξης και δράσης τους, οι Διεθνείς Ιατρικές Μπριγάδες “Χένρι Ρηβ”».

Στη συνέχεια, τόνισε ότι «στο δικαίωμα στην υγεία, όπως και σε όλα τα σύγχρονα κοινωνικά δικαιώματα, υπάρχουν δύο δρόμοι. Υπάρχει ο δρόμος που ακολουθεί ο καπιταλιστικός τρόπος παραγωγής, με τα αποτελέσματα που ζήσαμε και συνεχίζουμε να ζούμε. […] Και υπάρχει και ο δρόμος που ακολουθεί η Κούβα, που έχει σαν βασική αρχή ότι η υπεράσπιση και η ικανοποίηση της ανάγκης του λαού στην υγεία είναι κατοχυρωμένη, με καθολική δωρεάν πρόσβαση στην υγεία, με καθολική κάλυψη υγείας για όλους, χωρίς καμία διάκριση».

Ολοκληρώνοντας, επεσήμανε ότι «σε όσους προσπάθησαν να εμποδίσουν τη διεξαγωγή αυτής της έκθεσης, σε εκείνους που μηχανεύονται τα αντικουβανικά ψηφίσματα του Ευρωκοινοβουλίου, σε όσους καλούν για νέες κυρώσεις απέναντι στην Κούβα και το λαό της, για διατήρηση του αποκλεισμού και της Κούβας στην απαράδεκτη λίστα “χωρών που χρηματοδοτούν την τρομοκρατία” έχουμε να πούμε μόνο δέκα λέξεις: Cuba no está sola. Cuba vencerá. ¡Abajo el bloqueo criminal!»

Έπειτα, ο νεοαφιχθείς στις Βρυξέλλες Πρέσβης της Κούβας στο Βέλγιο, Χουάν Αντόνιο Φερνάντες Παλάσιος, στη σύντομη παρέμβασή του υπογράμμισε ότι «η έκθεση ενημερωτικού και φωτογραφικού υλικού που έχουμε μπροστά μας επιχειρεί να συνοψίσει το πνεύμα ανθρωπισμού και αλληλεγγύης που διέπει την ιατρική συνεργασία της Κούβας για περισσότερα από 60 χρόνια. Ο κύριος στόχος αυτής της συνεργασίας είναι να ανακουφίσει τον πόνο και να σώσει ζωές σε όλο τον κόσμο, φέρνοντας ελπίδα στους φτωχότερους ανθρώπους σε διάφορες γεωγραφικές περιοχές».

Και υπενθύμισε ότι «πρόκειται για την κληρονομιά του Κομαντάντε Φιδέλ Κάστρο, όταν υποσχέθηκε ότι μια μέρα η Κούβα θα είναι σε θέση να στέλνει τους απαραίτητους ιατρούς σε κάθε γωνιά του κόσμου. «Γιατροί, όχι βόμβες», υποστήριξε σε εκείνη την αξέχαστη ομιλία του μπροστά στη Νομική Σχολή του Μπουένος Άιρες της Αργεντινής».

Τέλος, το λόγο έλαβε ο Δρ. Χούλιο Γκέρρα Ισκέρδο, επικεφαλής της αποστολής των Μπριγάδων “Χένρι Ρηβ” στο Τορίνο στη διάρκεια της πανδημίας. Και μίλησε στις καρδιές όλων μας, με τον τρόπο εκείνο που έχουν οι Κουβανοί να μιλούν για τα γιγάντια επιτεύγματά τους, δίχως πόρους και μέσα, με μιαν απλότητα και μια ταπεινοφροσύνη που θα έπρεπε να χρησιμεύουν ως παράδειγμα στους απανταχού εκλεγμένους και μη, σε όλους όσους κατέχουν κάποιο δημόσιο αξίωμα.

Ο Χούλιο, στην αρχή της ομιλίας του, μίλησε για τη «συγκρότηση το 2005 των Διεθνών Μπριγάδων Ιατρών Ειδικευμένων στην Αντιμετώπιση Καταστροφών και Σοβαρών Επιδημιών “Χένρι Ρηβ”, που προήλθε από πρόταση του Προέδρου μας, Κομαντάντε Φιδέλ Κάστρο, προς την κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών, μετά το πέρασμα του τυφώνα Κατρίνα. Η προσφορά αυτή, που απορρίφθηκε από την εν λόγω κυβέρνηση, χρησίμευσε ωστόσο για να βοηθήσει άλλες χώρες που αντιμετωπίζουν επιδημίες, φυσικές ή κοινωνικές καταστροφές».

Στη συνέχεια, ανέφερε τα εξής: «Θα ήθελα να ποσοτικοποιήσω με παραδείγματα ποιος είναι ο αντίκτυπος του αποκλεισμού για το εθνικό μας σύστημα υγείας:

·      25 ημέρες αποκλεισμού ισοδυναμούν με τη χρηματοδότηση που απαιτείται για την κάλυψη των αναγκών του Βασικού Καταλόγου Φαρμάκων της χώρας για ένα έτος (περίπου 339 εκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ).

·      9 ημέρες αποκλεισμού ισοδυναμούν με τη χρηματοδότηση που απαιτείται για την εισαγωγή των ιατρικών ειδών και αντιδραστηρίων που είναι απαραίτητα για το εθνικό σύστημα υγείας για ένα έτος (περίπου 129 εκατομμύρια δολάρια).

·      21 ώρες αποκλεισμού ισοδυναμούν με το κόστος απόκτησης της ινσουλίνης που είναι απαραίτητη για την κάλυψη των αναγκών της χώρας για ένα έτος (περίπου 12 εκατομμύρια δολάρια).

»Παρά τα παραπάνω, το εθνικό σύστημα υγείας της Κούβας διαθέτει 11.222 οικογενειακά ιατρεία, 451 πολυκλινικές, 149 νοσοκομεία, 12 ινστιτούτα επιστημονικής έρευνας, 13 πανεπιστήμια ιατρικών επιστημών και μια λατινοαμερικανική πανεπιστημιακή Ιατρική Σχολή.

»Η Κούβα διαθέτει 7,8 ιατρούς/1.000 κατοίκους, έναν από τους υψηλότερους δείκτες στον κόσμο, γεγονός που εξηγεί γιατί μπορούμε να καλύψουμε τις υγειονομικές ανάγκες όλων των Κουβανών και, ταυτόχρονα, να βοηθήσουμε άλλες χώρες.

»Περισσότεροι από 605.698 Κουβανοί εργαζόμενοι στον τομέα της υγείας έχουν προσφέρει τις υπηρεσίες τους σε 165 χώρες σε πέντε ηπείρους.»

Κατόπιν, περιγράφοντας την εμπειρία της Μπριγάδας στην Ιταλία, ανέφερε χαρακτηριστικά: «Τον Απρίλιο του 2020, το Τορίνο φαινόταν ακατοίκητο — είχε σημειωθεί πολύ γρήγορη αύξηση του αριθμού των ασθενών και των θανάτων, συμπεριλαμβανομένων των επαγγελματιών του ιατρικού και νοσηλευτικού κλάδου. Αυτός ο ιός δεν σεβόταν το φύλο, τη φυλή, την ηλικία, τις κοινωνικές τάξεις ή την ανάπτυξη, γεγονός που θα μπορούσε να εξηγήσει την παρουσία μας και τη βοήθεια αλληλεγγύης προς τη χώρα με την έβδομη μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο. Απέναντι σε αυτόν τον μικροσκοπικό κορονοϊό, ήμασταν όλοι ίσοι.

»Η ομάδα μας στάθηκε στο ύψος των περίπλοκων στιγμών που αντιμετωπίσαμε και η επαγγελματική σχέση με τους Ιταλούς ιατρούς και νοσηλευτές ήταν άριστη. Στο τέλος, οι ερωτήσεις σχετικά με την παρουσία μας εκεί απαντήθηκαν από τους ασθενείς και τα αποτελέσματα του έργου. Η διάσταση των λέξεων «Αλληλεγγύη και Ανθρωπισμός» έγινε κατανοητή. Η έννοια της ανιδιοτελούς βοήθειας έγινε κατανοητή. Η Ιταλία δεν χρειάστηκε να πληρώσει ούτε δεκάρα στη χώρα μας για αυτό που κάναμε. Και είμαι βέβαιος ότι ο θαυμασμός και η φιλία μεταξύ των λαών μας εντάθηκαν, καθώς και ο βαθύτατος σεβασμός για τους Κουβανούς ιατρούς και νοσηλευτές.»

Και ολοκλήρωσε λέγοντας: «Κυρίες και κύριοι,

Σας μίλησε ένας Κουβανός ιατρός που έχει ολοκληρώσει πέντε διεθνείς αποστολές σε τρεις ηπείρους, από την κοινότητα Ελ Κετσάλ της Γουατεμάλας και τη ζούγκλα του Αμαζονίου της Βενεζουέλας μέχρι τις κοινότητες της Ανατολικής Αφρικής και τις χιλιόχρονες πόλεις της Ευρώπης. Σας μίλησε εκ μέρους των ιατρών και νοσηλευτών μιας χώρας που διατηρεί την ακλόνητη πεποίθηση ότι ένας καλύτερος κόσμος είναι εφικτός. Πιστέψτε με, το λέω αυτό με την αίσθηση ότι έχω εκπληρώσει το καθήκον μου για τη χώρα μου και για τον κόσμο. Κλείνω με μια φράση του Κομαντάντε μας Φιδέλ που δεν ξεχνάμε ποτέ:  “Το να είμαστε διεθνιστές σημαίνει να ξεπληρώνουμε το χρέος μας στην ανθρωπότητα”».

Στην εκδήλωση παρευρέθηκαν, εκτός από την οκταμελή αντιπροσωπεία του Συνδέσμου μας, ο Κώστας Παπαδάκης, ευρωβουλευτής του ΚΚΕ, και από κουβανικής πλευράς ο Χόρχε Αλεχάντρο Κάνο Πέρες, Ακόλουθος Α’, ο Μπράιαν Γουάλ Ναβαρρέτε, Γραμματέας Α’, και πολλά άλλα μέλη της Πρεσβείας, κάποια με τις οικογένειές τους. Ευχαριστούμε θερμά την ΕΟ του ΚΚΕ για την τιμητική πρόσκληση και την παροιμιώδη φιλοξενία, καθώς και την κουβανική διπλωματική αποστολή για τη ζεστασιά με την οποία μας αγκάλιασε.